Chuyên đề di truyền và biến dị ở cấp độ phân tử (phần 2)

Phiên mã, dịch mã

I. Lý thuyết

1. Phiên mã

- Khái niệm: là quá trình tổng hợp mARN từ mạch gốc ADN.

- Quá trình gồm:

+ Giai đoạn khởi đầu: ARN – Pol tháo xoắn phân tử ADN và nhận biết điểm khởi đầu phiên mã.

+ Giai đoạn kéo dài: ARN – pol tổng hợp phân tử mARN theo nguyên tắc bổ sung.

+ Giai đoạn kết thúc: ARN – pol nhận biết điểm kết thúc và dùng quá trình phiên mã.

2. Dịch mã

- Khái niệm: là quá trình tổng hợp protein từ mạch khuôn mARN.

* Quá trình gồm:

- Giai đoạn 1: Hoạt hóa axit amin (axit amin --> aa – tARN).

- Giải đoạn 2:

+ Khởi đầu: Sự tạo thành riboxom hoàn chỉnh và phức hệ Met – tARN gắn bổ sung với codon mở đầu (AUG).

+ Kéo dài chuỗi polipeptit: bằng cách phức hợp aa – tARN lần lượt vào gắn bổ sung với codon trên mARN  và sự hình thành liên kết peptit giữa các aa.

+ Kết thúc: Riboxom tiếp xúc với codon kết thúc --> kết thúc quá trình dịch mã.

II. Bài tập

Bài 1:  Một gen chứa đoạn mạch bổ sung với đoạn mạch mang mã gốc có trình tự nuclêôtit  là:

                               . . . A - G - X - T - T - A - G - X - A . . . .

Xác định trình tự các ribônuclêôtit được tổng hợp từ đoạn gen này.

Bài 2:  Phân tử mARN chứa đoạn mạch có trình tự nuclêôtit là

                        . . . A- G - X - U - A - G - X - A . . . .

 Xác định trình tự nuclêôtit tương ứng trên gen.

Bài 3: Phân tích thành phần hóa học của một axit nuclêic cho thấy tỉ lệ các loại nuclêôtit A = 20%; G = 35%; T = 20% và số lượng X = 150.

a. Axit nuclêic này là ADN hay ARN, cấu trúc mạch đơn hay kép?

b. Tính số liên kết photphodieste giữa các nucleotit trong gen 

c. Tính chiều dài axit nuclêôtit trên.

Bài 4: Phân tích thành phần hóa học của một axit nuclêic cho thấy tỉ lệ các loại nuclêôtit A = 20%; G = 35%; T = 20% và số lượng X = 150.

a. Axit nuclêic này là ADN hay ARN, cấu trúc mạch đơn hay kép?

b. Tính số liên kết photphodieste giữa các nucleotit trong gen.

c. Tính chiều dài axit nuclêôtit trên.